۷۸۶

اقتصاد عدلگرا

اصولاً آنهايي كه ميخواهند طرحهاي اسلامي را بررسي كنند، ناگزيرند كه زيربناها را در نظر بگيرند وگر نه، آن طرحها همانند ساختمان محكمي هستند كه در فضا تصويرش را بكشند و در ميان زمين و هوا  قرارش دهند.

اقتصاد عدالت‌محور يكي از همين طرحهاست. اگر منظور از رفاه اقتصادي فقط پر كردن شكمها، نمايش دادن داراييها و غوطه‌ور شدن در يك زيست حيواني باشد، نه‌تنها ارزش ندارد، كه ضد ارزش است و اهانت به انسان و ضايع كردن عظمتهاي اوست.

اما اگر اين سامانه اقتصادي منجر به داد و ستد فكري و سازندگي روحي شود، مترقي و در خور تحسين و پل سازندگي و بال رستگاري ملتهاست.77

نارساييهاي اقتصادي به راستي، مشكل آفرين و بحران‌زا هستند و ناهنجاريهاي زيادي را در جامعه ايجاد ميكنند.78

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

حاكم عدل

آنچه بر پايه محكمي استوار نباشد، دوام نخواهد آورد؛ فرو خواهد ريخت و درهم خواهد شكست. بدون شك، آن‌گاه ميتوان از جامعه و حكومتي انتظار حركت به سوي عدالت را داشت كه امام و حاكم آن جامعه، خود در مسير عدالت باشد و در زندگي فردي و اجتماعي عدالت را پيشه خود سازد. از اين رو، ميبينيم قرآن با تكيه بر همين اصل، مأموريت اجراي عدالت را از رهبري آن خواستار مي‌شود:

امرت لاعدل بينكم49.

در همين راستا به او فرمان ميدهند كه اين مأموريت خود را هم به مردم اعلام كند:

قل امر ربي بالقسط.50

پيشوا و رهبر مسلمانان بايد در بالاترين مرتبه تقوا و پرهيزكاري و از هر گونه شائبه ظلم و ستم به دور باشد. خصوصا وقتي عدالت، زمينه ساز تقوا و هدايتگر و مقرب پرهيزكاري باشد كه:

اعدلوا هو اقرب للتقوي.51


البته اين مسئله مخصوص پيامبر(ص) نبوده؛ بلكه الفباي اوليه و دستور كار همه رسولان الهي در زمينه سازي براي ايجاد قسط و عدل بوده است.52 به خصوص آن‌جا كه داستان حكومت و رهبري يك ملت در ميان باشد. درست به همين جهت است كه داوود پيامبر(ع) با خطابي قاطع، مأمور اجراي عدالت در ميان مردم ميشود: يا داود انا جعلناك خليفة في الارض فاحكم بين الناس بالحق.53

در واقع، پايداري حكومت منوط به عدل و دوري از ظلم است.54

 مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

در دو پست گذشته به هزاره گرایی در اسلام و مکاشفات یوحنا در مسیحیت پرداختیم.در ادامه ضمن توضیح مختصری در باره هزاره های اول و دوم میلادی نتیجه گیری کلی از مجموع این سه پست میکنیم.

شور و هيجان انتظار بازگشت حضرت عيسى مسيح، عليه السلام، در حدود سال 1000 م. بالا گرفت. گروهى از مردم زندگى خود را تغيير داده، اموالشان را به فقرا بخشيدند. آنان از هر نظر آماده استقبال از حضرت عيسى، عليه السلام، بودند، ولى سال 1000 م. به آرامى گذشت. دوباره براى سال 1500 م. انتظارى پيش آمد. آن سال نيز بدون هيچ مساله اى پايان يافت.

در آستانه سال 2000 م. نيز ديديم كه شور و التهاب و اشتياق در جوامع مسيحى چه غوغايى به پا كرده بود. مسيحيان منتظر، بويژه در ايالات متحده امريكا، فرقه هاى مذهبى عجيب و غريبى درست كرده و به رسوم و آيينهاى شگفت آورى روى آورده بودند. برخى از اين فرقه ها براى پيوستن به حضرت عيسى، عليه السلام، خودكشى كردند. فرقه هايى نيز از پيامهاى «بانوى فاتيما» در1917م. الهام گرفتند. رسانه ها نيز مسائل و بحرانهاى اين فرقه ها را گزارش مى كردند و طبعا براى فرارسيدن زمان نوميدى و سرخوردگى آنان پس از سال 2000، بايد منتظر اخبار اندوهبارى باشيم.

مركز مطالعات هزاره اى (17) درايالات ماساچوست امريكا به پژوهش در اين امور پرداخته بود. سايت كامپيوترى اين مركز يك ساعت و تقويم الكترونيك كم شونده را به كار گرفته بود كه به سوى ساعت صفر ظهور، يعنى آغاز سال 2000، حركت كرد و نشان داد كه چند روز و چند ساعت و چند دقيقه و چند ثانيه تا آمدن حضرت عيسى مسيح، عليه السلام، باقى مانده است. مانند اين ساعتها و تقويمهاى كم شونده، به شكل تابلوهاى بزرگى، در برخى از چهار راههاى شهرهاى بزرگ در كشورهاى مسيحى نيز نصب شده بود.

۷۸۶

دومين عدد كتاب مكاشفه يوحنا، عدد666، معروف به «عدد وحش » است كه فكر بشر را به مدت تقريبا دو هزار سال مشغول كرده است: (8)

... و ديدم وحشى از دريا بالا مى آيد كه ده شاخ و هفت سر دارد و بر شاخهايش ده افسر و بر سرهايش نامهاى كفر است. و آن وحش را كه ديدم مانند پلنگ بود و پايهايش مثل پاى خرس و دهانش مثل دهان شير و اژدها قوت خويش و تخت خود و قوت عظيمى به وى داد. و يكى از سرهايش را ديدم كه تا به موت كشته شد و از آن زخم مهلك شفا يافت و تمامى جهان در پى اين وحش در حيرت افتادند.

و آن اژدها را كه قدرت به وحش داده بود، پرستش كردند و وحش را سجده كرده، گفتند كه كيست مثل وحش و كيست كه با وى مى تواند جنگ كند. و به وى دهانى داده شد كه به كبر و كفر تكلم مى كند و قدرتى به او اعطا شد كه مدت چهل و دو ماه عمل كند. پس دهان خود را به كفر بر خدا گشود تا بر اسم او و خيمه او و سكنه آسمان كفر گويد.

و به وى داده شد كه با مقدسين جنگ كند و بر ايشان غلبه يابد و تسلط بر هر قبيله و قوم و زبان و امت بدو عطا شد. و جميع ساكنان جهان، جز آنانى كه نامهاى ايشان در دفتر حيات بره اى كه از بناى عالم ذبح شده بود مكتوب است، او را خواهند پرستيد. اگر كسى گوش دارد بشنود. اگر كسى اسير نمايد به اسيرى رود و اگر كسى به شمشير قتل كند مى بايد او به شمشير كشته گردد.

در اينجاست صبر و ايمان مقدسين. و ديدم وحش ديگرى را كه از زمين بالا مى آيد و دو شاخ مثل شاخهاى بره داشت و مانند اژدها تكلم مى نمود. و با تمام قدرت وحش نخست در حضور وى عمل مى كند و زمين و سكنه آن را بر اين وا مى دارد كه وحش نخست را كه از زخم مهلك شفا يافت بپرستيد.

و معجزات عظيمه به عمل مى آورد تا آتش را نيز از آسمان در حضور مردم به زمين فرود آورد. و ساكنان زمين را گمراه مى كند به آن معجزاتى كه به وى داده شد كه آنها را در حضور وحش بنمايد و به ساكنان زمين مى گويد كه صورتى را از آن وحش كه بعد از خوردن زخم شمشير زيست نمود بسازند و به وى داده شد كه آن صورت وحش را روح بخشد تا كه صورت وحش سخن گويد و چنان كند كه هر كه صورت وحش را پرستش نكند، كشته گردد.

و همه را از كبير و صغير و دولتمند و فقير و غلام و آزاد بر اين وا مى دارد كه بر دست راست يا بر پيشانى خود نشانى گذارند. و اينكه هيچ كس خريد و فروش نتواند كرد جز كسى كه نشان يعنى اسم يا عدد اسم وحش را داشته باشد. در اينجا حكمت است پس هر كه فهم دارد عدد وحش را بشمارد زيرا كه عدد انسان است و عددش ششصد و شصت و شش است. (9)

مفسران مسيحى همواره براى شناسايى وحش كتاب مكاشفه تلاش كرده و افرادى را نشان داده اند كه نرون، قيصر آزاردهنده مسيحيان مناسبترين آن هاست. تركيب عبرى «نرون قسر» (يعنى «نرون قيصر») به حساب ابجد با666 برابر است. برخى از تفسيرهاى ديگر عدد666 در ادامه مقاله خواهد آمد.

۷۸۶

شيخ صدوق و مسأله غيبت
صدوق در اواخر زمان غيبت صغرى تولد يافت و در سال 381ق. وفات نمود. او كتاب »كمال الدين و تمام‏النعمة« را در اواخر عمرش تأليف كرده‏است. اما علت تأليف كتاب ياد شده اين بود كه در آن عصر، از طرف فرقه اسماعيليه كه فرقه قابل توجهى بودند و فرقه زيديه و طرفداران جعفر كذاب و اهل تسنن كه اكثريت داشتند، ايرادات و اشكالاتى به فرقه اماميه وارد مى‏شد و بدين وسيله اذهان مردم را مشوب مى‏كردند. از اين جهت شيخ صدوق، عليه‏الرحمة، كتاب »كمال الدين« را تأليف نمود. در اول آن كتاب اشكالات مخالفان را نقل مى‏كند و بدانها پاسخ مى‏دهد. و بخوبى از عقيده اماميه دفاع مى‏كند و بتفصيل درباره قائم آل محمد بحث مى‏ كند.

تصویر:نسخه خطی از کتاب کمال الدین و وتمام النعمة اثر ابن بابویه در مورد امام زمان و غیبت

شيخ مفيد و مسأله غيبت
وقتى نوبت به شيخ مفيد رسيد باز هم دايره اشكالات توسعه يافته بود و مسأله امامت، يكى از مسائل قابل توجه شده بود. مفيد در سال 336ق. تولد يافت و در سال 413ق. وفات نمود. موقعيت حساس و اهميت مسأله امامت را از كتابهاى زيادى كه مفيد در آن عصر، در آن باره تأليف نموده مى ‏توان دريافت.
نجاشى كتابهاى زير را از جمله كتابهاى مفيد مى ‏شمارد:
كتاب الايضاح فى الامامة، كتاب النقض على ابن عباد فى الامامة، كتاب المسائل العشرة فى الغيبة، كتاب مختصر فى الغيبة، كتاب جوابات الفارقيين فى الغيبة، كتاب نقض الامامة على جعفر بن حرب، كتاب النقض على الطلحى فى الغيبة، كتاب المسألة على الزيدية، كتاب نقض الامم فى الامة، النقض على غلام العجرانى فى الامامة، كتاب النقض على النصيبى فى الامامة، الرد على لكرابيسى فى الامامة، كتاب الجوابات فى خروج المهدى، كتاب الرد على ابن رشيد فى الامامة، كتاب الرد على ابن الاخشيد فى الامامة، كتاب العهد فى الامامة.24

سيد مرتضى و مسأله غيبت
ابوالقاسم علی بن حسین بن موسیٰ، مشهور به سید (شریف، شیخ) مرتضیٰ علم‌الهدیٰ،(۳۵۵ - ۴۳۶ ه.ق). سيد مرتضى از استادان شيخ طوسى بوده است. در آن عصر نيز دائره ردّ و ايراد باز هم تا حدودى توسعه يافته بود لذا سيد مرتضى قدّ علم كرد و كتاب بزرگى پيرامون امامت تأليف نمود به نام »الشافى«. او در اين كتاب تمام مسائل امامت را مورد بحث و بررسى قرار داده و اشكالات و ايرادات مخالفان را پاسخ داده و درباره امام غايب بتفصيل وارد بحث شده است. علاوه بر آن كتابى هم در خصوص غيبت تأليف نموده به نام: »المقنع«.

شيخ طوسى و مسأله غيبت

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

بعد از وفات امام حسن عسكرى و در زمان غيبت صغرى نيز كتابهايى درباره غيبت امام زمان تأليف شد از باب نمونه:

1- حسن بن حمزه عبداللّه بن محمد بن حسن بن حسين بن على سجاد كتابى در غيبت تأليف نمود. او از بزرگان و فقهاى اماميه بوده و در سال 358ق. وفات نموده است.1

2- عبداللَّه بن جعفر بن حسن حميرى كتابى در غيبت نوشته است. او از بزرگان و شخصيتهاى بزرگ قم بوده و در حدود سال 290ق. به كوفه رفت و اهل كوفه از وى استماع حديث نمودند.2

3- حسن بن محمد بن يحيى معروف به ابن اخى طاهر نيز كتابى در غيبت ولى عصر نگاشته، و در سال 358ق. وفات نموده است.3

4- محمد بن ابراهيم بن جعفر نعمانى معروف به ابن ابى زينب كتابى در غيبت تأليف نموده است. نجاشى درباره ‏اش مى‏ نويسد:

محمد بن ابراهيم از بزرگان اصحاب و جليل‏ القدر و صحيح ‏العقيده و كثيرالحديث است. داراى كتابهايى است كه يكى از آنها »الغيبة« است.4

 كتاب مذكور به چاپ رسيده و در دسترس مى ‏باشد. مؤلف كتاب در اوايل غيبت صغرى متولد شده و چنانكه از خود كتاب معلوم مى ‏شود در موقع تأليف كتاب هشتاد و چند سال از عمر شريف حضرت صاحب‏الامر مى‏ گذشته است.5

 نعمانى از اصحاب مخصوص محمد بن يعقوب كلينى بوده كه در سال 329ق. يعنى سال وفات آخرين نايب امام زمان، على بن محمد سمرى وفات نموده است.
نعمانى به طورى كه از كتابش معلوم مى ‏شود تا اواسط قرن چهارم هجرى زنده بوده ‏است، زيرا محمد بن ابى الحسن شجاعى مى ‏گويد:
نعمانى در سال 342ق. كتاب غيبت را براى من قرائت نمود.6

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

همانطور كه خوانندگان عزيزمستحضرند امروزه يكى از مباحثى‌‌كه در دنياى غرب و مسيحيت توجه‌‌عده كثيرى را به خود جلب نموده،توجه به يكى از مباحث مسيحيت‌‌است كه در رابطه با آخرالزمان وآمدن مسيح، عليه‌‌السلام، گفتگومى‌‌كند و از طرف ديگر قرار گرفتن درآستانه قرن بيست و يكم و ورود به‌‌سال 2000 ميلادى كه از نظرمسيحيان نويددهنده دوران‌‌آخرالزمان است موجب گشته تا كتب‌‌و فيلمهاى خاصى در زمينه مباحث‌‌آخرالزمان، علايم آخرالزمان، مكاشفات مختلف، چگونگى حفظخود از گزند حوادث و وقايع و غيره‌‌ساخته و منتشر شوند.

يكى از انتشاراتى كه اخيرا در اين‌‌زمينه بويژه در زمينه توليد فيلمهاى‌‌ويديويى فعاليت وسيعى را آغازكرده انتشارات آرماگدون است (Arageddon) كه خود را با عنوان‌‌بزرگترين كتابفروشى در زمينه كتب‌‌مربوط به نبوت، مكاشفات و انجيل‌‌معرفى نموده است.

جستجوى كامپيوترى در شبكه‌‌اينترنت فهرستى از كتب و فيلمهاى‌‌ويديويى تهيه شده در اين زمينه رامعرفى مى‌‌نمايد كه در ذيل نمونه‌‌هايى‌‌از اين كتب و نوارهاى ويديويى رابراى آشنايى خوانندگان عزيزمعرفى مى‌‌نماييم:

1 در مورد بازگشت مسيح،عليه‌‌السلام: فيلم ويديويى به‌‌روايت «ادوند پاردوم‌‌» (1)

موضوع اين نوار ويديويى دررابطه با به پايان رسيدن هزاره دوم‌‌ميلادى و نگريستن دقيق بشر به‌‌آينده مشكوك قرن بيست و يكم‌‌است، عده‌‌اى از مردم پايان هزاره‌‌دوم را به عنوان سرآغاز جديدى‌‌تصور مى‌‌نمايند. كتاب آسمانى‌‌مسيحيان مى‌‌گويد: «مسيح زمانى‌‌مى‌‌آيد كه شما انتظار آمدن او رانداريد، و اين چنين است كه شمارش‌‌معكوس آغاز شده است و سؤالى كه‌‌به ذهن وارد مى‌‌شود اين است كه مادر چه زمانى از تاريخ واقع شده‌‌ايم؟

2 هشدار دو دقيقه‌‌اى زمين:

اين نوار ويديويى مهيج و جنجالى‌‌شما را به كشف اين مطلب مى‌‌رساندكه چرا متخصصان و كارشناسان‌‌امور دينى و مكاشفات در غرب‌‌معتقدند كه هشدار دو دقيقه‌‌اى زمين‌‌به گوش مى‌‌رسد! در اين نوار شمامى‌‌توانيد نگاهى دقيق به روزگاران‌‌آشفته‌‌اى داشته باشيد كه ما در آن‌‌بسر مى‌‌بريم و ضمنا به شواهدى‌‌دست‌‌يابيد كه توضيح دهنده اين‌‌مطلب است كه ما در واپسين روززندگى مى‌‌كنيم. اين نوار ويديويى براساس كتاب «جان ويلر» (2) تهيه شده وروايت كننده آن نيز «كاريل‌‌ماتريسيانا» (3) مى‌‌باشد.

مابقی در ادامه مطلب