نشانه‌های ظهور از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین بخش‌های معارف مهدوی است. اختصاص بخش عمده‌ای از روایات مهدویت به این موضوع، بهترین گواه بر این مسئله است. این جذابیت از سویی باعث افزایش اقبال عمومی به این مسئله و در نتیجه اصل اندیشه مهدویت می‌شود، اما از سوی دیگر، افزون بر ایجاد زمینه مناسب برای ورود خرافات، طمع شیادان را برای جعل و تحریف روایات را، دو چندان می‌کند. از این‌رو، نظر به فقدان پژوهش‌های مستند در این زمینه، شایسته است با انجام تحقیقات مبتنی بر اصول و قواعد فهم حدیث و با جداسازی احادیث صحیح از ضعیف و مطالب مستند از غیرمستند، علاوه بر پالایش معارف مهدویت از خرافات، زمینه‌های سوءاستفاده از این موضوع نیز، از میان برداشته شود.

اکنون به فاصله بین سفیانی در سوریه تا قیام امام عصر از مکه و نیز فرق بین ظهور، قیام و خروج امام عصر، پرداخته خواهد شد. و دیدگاه های مختلف، نقد و بررسی می شود. در ضمن این مباحث، حوادث سوریه قبل از خروج سفیانی نیز ذکر خواهد شد.

مابقی در ادامه مطلب

منبع

از سوى پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) علامت‌ها و نشانه‌هایى براى ظهور امام زمان(عج) ذکر شده است که مردم با دیدن آن علائم و نشانه‌ها، از ظهور حضرت(عج) با خبر مى‌شوند، رسول رضوی در کتاب «امام مهدی(عج)» به بیان این علائم می‌پردازد:

این علائم از یک حیث دو گونه اند:

علائم خاص

این علامت‌ها خاص و مختص وجود پر برکت حضرت صاحب الامر(عج)است و حضرت بدان وسیله مى‌داند که خداوند او را اذن و اجازه ظهور داده است.

در روایتى طولانى، ابى بن کعب از پیامبر اکرم(ص) درباره علامت‌هاى ظهور امام مهدى(عج) سؤال مى‌کند، آن حضرت مى‌فرماید: او -امام مهدى(عج)- پرچمى دارد که چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز مى‌شود و خداى تعالى آن را به سخن مى‌آورد و عرض مى کند: «یا ولى الله فاقتل اعدالله»؛ اى ولى خدا! دشمنان خدا را بکش!» و این دو علامت است: اولى باز شدن پرچم، دومى صدایى است که از پرچم بر مى‌آید.

و نیز او شمشیرى دارد که در غلاف است و چون هنگام ظهور حضرتش فرا رسد از غلاف بیرون مى‌آید و خداوند آن را به سخن مى‌آورد و صدا مى‌زند: «اخرج یا ولىّ الله! فلایحل لک أنْ تقعَد فی أعداء الله»؛ اى ولىّ خدا! قیام کن که دیگر جاى درنگ نیست و نشستن براى تو روا نیست که از دشمنان خدا دست بردارى، پس حضرت خروج مى‌کند و قیام مى‌کند و دشمنان خدا را هر کجا که بیابد به قتل مى‌رساند....

علائم عامه

علائم عامه علامت‌هایى هستند که جنبه عمومى دارد و براى مردم ظاهر خواهد شد و هر کس از عوام و خواص، در طول زندگى خود، برخى از آن‌ها را خواهد دید، این علامت‌ها بسیار است، در اینجا به برخى از مهم‌ترین آن‌ها اشاره مى‌شود:

1- خروج سفیانى.
2- گرفتن خورشید در نیمه ماه مبارک رمضان.
3- گرفتن قرص ماه در آخر ماه مبارک بر خلاف عادت.
4- فرو رفتن زمین «بیداء» که سرزمینى میان مکه و مدینه است.
5- فرو رفتن زمین یا جمعیتى در مشرق.
6- توقف خورشید از آغاز ظهر تا وسط وقت عصر.
7- طلوع خورشید از مغرب.
8- کشته شدن نفس زکیه که سیّدى هاشمى در پشت کوفه است ـ یعنى: نجف ـ با هفتاد نفر از صالحان.
9- خراب شدن دیوار مسجد کوفه.
10- نمایان شدن پرچم‌هاى سیاه از طرف خراسان.
11- خروج یمانى از طرف یمن.
12- فرود آمدن ترک‌ها در جزیره(شمال عراق کنونى).
13- ورود رومیان در رمله.
14- پیدا شدن سرخى شدید در آسمان که در اطراف آن پراکنده شود.
15- پیدایش آتش در طول مشرق که تا سه روز یا هفت روز در هوا بماند.
16- عربان استقلال پیدا کنند و کشورگشایى کنند و از زیر بار و نفوذ دیگران بیرون روند.
17- اهل مصر، فرمانرواى خود را بکشند.
18- شام خراب شود و سه پرچم در آن جا پدیدار شود.
19- رودخانه فرات طغیان کند یا شکافته شود، به حدّى که آب در کوچه هاى کوفه داخل شود.
20- پلى در بغداد در کنار محله (کرخ) ساخته شود.
21- ترسى عمومى و مرگى سریع و همگانى، همه اهل عراق و مردم بغداد را فرا گیرد که قرار و آرام یا راه فرار نداشته باشند.
22- صدایى از آسمان بلند شود که همه مردم روى زمین آن را به زبان خود بشنوند.

علامت‌ها و نشانه‌هاى دیگرى نیز هست که در کتاب‌هاى مبسوط، مانند بحارالأنوار، (جلد پنجاه و دوم) ذکر شده است و ما در این قسمت به برخى از این احادیث که شامل چندین علامت است، اشاره مى‌کنیم.
1- امام صادق(ع) فرمود: «پنج اتّفاق قبل از ظهور قائم(عج) اتفاق مى‌افتد: قیام یمانى، خروج سفیانى، منادى که از آسمان ندا مى‌کند، فرو رفتن زمین در بیدا، کشته شدن نَفْسِ زکیه».

2- از امام باقر(ع) نقل شده است: «... در آخرالزمان نشانه‌هایى هست، از آن جمله است: دابّه الأرض، دجال، نزول حضرت عیسى، طلوع خورشید از مغرب».

3- در حدیثى طولانى صعصعة بن صوحان از امیرالمؤمنین على(ع) در مورد خروج دجّال که از علائم ظهور امام مهدى(عج) است، مى‌پرسد. آن حضرت مى‌فرماید: «... علامت خروج دجال، این است که نماز را سبک شمارند و امانت را ضایع کنند و دروغ را حلال بدانند و ربا بخورند و رشوه بگیرند و ساختمان‌ها را بلند سازند و دین را به دنیا بفروشند و سفیهان را به کار گیرند و با زنان مشورت کنند و قطع رحم کنند و از هواهاى نفسانى تبعیت کنند و خون‌ریزى را سبک شمارند و حلم، ضعف شمرده شود و ظلم فخر باشد و حاکمان، فاجر و وزیران، ظالم باشند و عارفان ضعیف و قاریان، فاسق باشند و شهادت دروغ آشکار شود و فسق و فجور و بهتان و گناه و طغیان علنى شود و قرآن‌ها تزئین شود و مساجد آراسته شود و مناره مرتفع شود.... زنان با شوهران خود به خاطر حرص دنیوى در تجارت شریک شوند و...».

بنابراین، علامت‌ها و نشانه‌هاى فراوانى براى ظهور امام زمان(عج) وجود دارد که مردم با دیدن آن‌ها به ظهور امام زمان(عج) پى خواهند برد، لکن باید توجه داشت که برخى از این علائم، نشانه نزدیکى ظهور است و برخى دیگر، نشانه وقوع ظهور، به عنوان مثال علامت‌هایى که حضرت على(ع) در این حدیث بیان داشتند، نشانه‌هاى نزدیک شدن ظهور است، امّا خروج سفیانى، متّصل به ظهور امام زمان(عج) است و او با آن حضرت جنگ خواهد کرد.

امام صادق(ع) مى‌فرماید:«... زمانى که سفیانى مالک مناطق پنج‌گانه شام(دمشق، حمص، فلسطین، اردن، قنسرین) شد، در آن زمان، متوقع فرج باشید...».

۷۸۶

در زمانه ما وقوع انقلاب اسلامى با ظهور حضرت امام خمينى، قدس‌‌سره، قطعا و يقينا درجه‌‌اى از ظهور و فرج امام زمان، عليه‌‌السلام، است كه مى‌‌خواهند ببينند مردم با اين درجه از ظهور چه مى‌‌كنند؟ آيا خواهان ظهور بيشترند يا طلب اعاده تاريكى؟

آن كسان كه خود را منتظر ظهور حضرت مى‌‌دانند و كارى هم به انقلاب و امام خمينى ندارند، اينان زندگى كردن در زير سلطه طواغيت و ولايت‌‌شيطان را مى‌‌پسندند و به آن راضى هستند. در اين انتظار هيچ فضيلت و هنرى نيست و هنر آن است كه وقتى آن وجود مقدس مستقيم يا غير مستقيم، بلاواسطه يا مع‌‌الواسطه، پا در صحنه گيتى مى‌‌گذارد، ما بلافاصله او را بشناسيم و به او پيونديم و البته اين توفيق لازم دارد، آگاهى و بيدارى و پاكى لازم دارد و سبكبارى مى‌‌خواهد. آن كس كه مى‌‌خواهد به امام زمان، عليه‌‌السلام، بپيوندد بايد آگاه و بيدار و پاك و سبكبار باشد و خود را از وزنه‌‌هاى تعلقات به اين جهان سنگين بار نكرده باشد.

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

تمدن كفرآميز موجود، از يك سو انسانها را خسته مى‌‌كند و از سوى ديگر جهت رفع اين خستگى، سيل خروشانى از لهو و لعب و موسيقى را روانه ذهن و جان انسانها مى‌‌نمايد. از طرفى شيطان در اين جهت‌‌بشدت فعال است و آسيب او شرق و غرب عالم را فرا گرفته و ما حتى در درون حكومت اسلامى خود، از اين آسيب و از اين سيل تباهى بر كنار نيستيم، و از سويى شخص ديگرى در جهت مقابل بشدت و با قدرت فعال است و امواج فكر و ذكر و دعا و عبادت او در سراسر جهان منتشر است. يعنى همانگونه كه بازى و مسخرگى و پايكوبى شيطان، كسانى را به اين وادى مى‌‌كشاند در عين حال فكر و ذكر و دعا و گريه و تسبيح و تهليل امام زمان، عليه‌‌السلام، و ركوع و سجود آن وجود مقدس، كسانى را به اين امور سوق مى‌‌دهد. اين گونه نيست كه در آخرالزمان تنها شيطان فعال باشد، بلكه امام زمان، عليه السلام، نيز فعال است و ما ميان اين دو فعاليت و اين دو دعوت قرار گرفته‌‌ايم و دايما دو ندا به گوشمان مى‌‌رسد: ندايى از آسمان و ندايى از زمين.

نداى آسمانى در گوش جان ما مى‌‌گويد: «مهدى، عليه‌‌السلام، امام زمان، عليه‌‌السلام، در جهان وجود دارد و زنده و حاضر است، مبادا غافل شوى. مبادا فراموش كنى، مبادا فريب بخورى، و خيال كنى دولت‌‌باطل هميشگى است.»

نداى زمينى مى‌‌گويد: «تا بوده دولت، دولت‌‌باطل بوده و از اين پس و تا آخر نيز اين چنين خواهد بود.»

وقتى ما بدون نور و از زاويه نفسانيت‌‌به جهان نگاه مى‌‌كنيم مساله دقيقا همين گونه است و دچار اين پندار مى‌‌شويم كه گويى قرار است دولت‌‌باطل تا ابد برقرار باشد.

۷۸۶

اشاره: از اولين روزهاى زندگى آدمى بر كره خاك نبرد حق و باطل و سياهى و سپيدى نيز آغاز شده و همواره حزب خدا و حزب شيطان رو در روى هم بوده‌‌اند، و اين نبرد و رويارويى همچنان نيز ادامه دارد تا روزى كه به دست مبارك امام مهدى ، عجل الله تعالى فرجه، شيطان و حزب او براى هميشه به نابودى سپرده شوند.

هر چه زمان به نبرد نهايى حق و باطل و غلبه كامل روشنى، بيدارى و آگاهى بر تاريكى، غفلت و گمراهى نزديكتر مى‌‌شود، بر شدت درگيرى سپاه، حق و باطل نيز افزوده مى‌‌شود و لشكر تاريكى بر تلاش خود براى تسخير جهان دلها مى‌‌افزايد. و البته لشكر روشنايى نيز آسوده نبوده و خود را بيش از پيش براى رو در رويى با تاريكى و جهالت آماده سازد. مقاله‌‌اى كه پيش روى شماست‌‌شرحى است از مقابله روزافزون جريان روحانيت و معنويت‌‌با جريان نفسانيت و قساوت در آخرالزمان.

اكنون ما با دو جريان و دو سير كه هر دو بسيار شتابانند روبرو هستيم. نخست، سيرى مبارك به سوى معنويت و روحانيت هر چه بيشتر و دوم، سيرى شوم به سوى نفسانيت و قساوت هر چه شديدتر. سير نخست، ما را به آسمان و خداوند و سعادت مى‌‌خواند و سير دوم، ما را به زمين و شيطان و شقاوت مى‌‌كشاند.

مابقی در ادامه مطلب

اشاره: در تاريخ‏13/4/1359، به مناسبت نيمه‏شعبان، مسجد «الهادى‏» تهران، شاهد سخنرانى شهيد بزرگوار، دكتر مصطفى چمران بود.
صداى گرم و صميمانه شهيد چمران، مستمعين حاضر در مسجد را به وجد آورد، چنانكه بسيارى نوار صوتى آن سخنرانى را دست‏به دست گرداندند.
چمران از ظهور امام عصر، عليه‏السلام، مى‏گفت و انقلاب اسلامى به عنوان زمينه‏ ساز آن.
و اكنون، با ارايه قسمت دوم از سخنرانى آن شهيد جاويد، نام و ياد او را گرامى مى‏ داريم.

متن سخنرانی


پس از وفات پيامبر، هنگامى كه اغلب انصار و مهاجرين در سقيفه جمع شده بودند تا ابوبكر را به خلافت‏برگزينند، عده‏اى نزد على رفتند كه چرا قيام نمى‏كنيد و حق خود را نمى‏گيريد؟ چرا از زير بار مسؤوليت‏شانه خالى مى‏كنيد؟ حضرت در جواب آنها فرمود: اگر طرفداران من 25نفر مى‏شدند، قيام مى‏كردم، خلافت را به دست مى‏گرفتم و رسالت مقدس اسلامى خويش را به انجام مى‏رساندم.

على، عليه‏السلام، در 25 سالى كه مجبور شد در خانه بنشيند، قلبش جريحه‏دار بود و از ناراحتى مسلمين و شكنجه‏هايى كه بر آنان مى‏رفت، رنج مى‏كشيد. آن چنان نبود كه روزگار آرام و راحتى داشته باشد و با دل خوش در خانه بيارامد. كار ديگرى نمى‏توانست‏بكند و ناچار شد سكوت نمايد. بعد از آن هم هنگامى كه به خلافت رسيد، نزديكترين دوستان بر او شمشير كشيدند; شش هزار نفر از كسانى كه جاى سجده در پيشانى داشتند و اكثر آنان حافظ قرآن بودند به روى او شمشير كشيدند. چرا كه مردم آن روزگار ظرفيت تحمل على را نداشتند.

در زمان ما نيز درباره امام مهدى، عجل‏الله‏تعالى‏فرجه، نيز چنين حقيقتى جارى است. امام در ميان ما و مراقب اعمال و رفتار ما هستند. در احاديث‏شنيده‏ايد كه مى‏گويند313نفر از نيروهاى كاركشته متقى و پرهيزكار لازم است‏به وجود آيند تا امام ظهور بفرمايد. امام منتظر اين‏313نفر است. هر يك از اين افراد بايد فقيه و مجتهد باشند; و در روزگار ما عده فقها خيلى بيش از اين مقدار است. پس تنها فقيه و مجتهد بودن كافى نيست. بايد كسانى باشند كه در ضمن فقاهت، سياستمدار و مدير و مبارز باشند و بتوانند براحتى كشورى را اداره كنند.

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

موضوع و نكته ديگرى كه احيانا در قالب سؤال مطرح مى‌‌شود اين است كه دنيا اكنون پر از جور و ستم است. پس چرا امام زمان، عليه‌‌السلام، بنا به مفاد روايت معروف و مشهور «يملاء الارض قسطا و عدلا بعد ماملئت ظلما و جورا» (8) ظهور نمى‌‌كند؟ در رابطه با اين مساله بايد گفت: اولا، چه كسى گفته امروز دنيا پر از ستم و ظلم است و اصولا تشخيص اين مطلب كه دنيا پر از ظلم و ستم شده يا خير با چه كسى است؟ گذشته از اين بعضى محققين مى‌‌گويند منظور از «ملئت ظلما و جورا» پر شدن دنيا از ظلم و جور نيست‌‌بلكه منظور و مراد سيطره و چيرگى ظلم و ستم و فراگيرى جوراست‌‌به گونه‌‌اى كه مجال و گريزى براى رهايى از آن نباشد. مثلا در نظر بگيريد امروز را كه نظم نوين جهانى آمريكا مطرح است و مى‌‌نگريم كه پس از فروپاشى شوروى سابق، آمريكاى جنايتكار كشورهاى مختلف را تحت فشار قرار داده تا حاكميت ظالمانه خود را گسترش و توسعه دهد. ولى در هر حال بايد توجه داشت كه به تعبير علمى هيچگونه عليتى فيمابين پرشدن دنيا از ظلم و جور و يا سيطره ظلم و جور بر دنيا و ظهور امام زمان، عليه‌‌السلام، وجود ندارد كه بگوييم بلافاصله و آنا امام زمان بايد در اين شرايط ظهور فرمايد.

توضيح مطلبى را در اينجا مفيد و ضرورى مى‌‌دانيم و آن اينكه روايات وارده در اين بحث و مقام دو دسته هستند:

مابقی در ادامه مطلب