۷۸۶

سوال اصلی دراین مقاله :

اگر قرار باشد غيبت امام زمان عليهالسلام به خاطر حكمتهاى خاص الهى باشد، دعاكردن ما براى فرج چه خاصيتى دارد؟

از طرفى در دعاى امام زمان عليهالسلام مىخوانيم كه خدايا مرا جورى قرار بده كه تعجيل آنچه را كه تو به تاخير انداختهاى، از تو نخواهم و تاخير آنچه را كه تو تعجيل آن را خواستهاى، چگونه در دعاها مىخواهيم كه در ظهور امام زمان عليهالسلام تعجيل فرمايد؟

جواب :

1. بيقين چنانكه در متن سؤال آمده است، غيبت امام زمان، عليهالسلام، بر اساس اسباب و حكمتهايى صورت گرفته است كه اگر چه به برخى از آنها در روايات مختلف تصريح شده، اما دانستن همه آنها در دوران ظهور آن بزرگوار ممكن نيست. (1)

از اين رو اشكالى ندارد كه بگوييم يكى از حكمتهاى غيبت، دچار ساختن انسانها به بلاياى و مشكلاتى است كه باعث روى آوردن مردم به خدا و دعا كردن آنان براى فرج مىشود. چنانكه در قرآن آمده است: ما انسانها را به شدائد و سختيهاى روزگار مبتلا مىسازيم، باشد كه به درگاه ما تضرع و زارى نمايند و به دعا روى آورند. (2)

پس دعا براى فرج نه تنها منافاتى با حكمتهاى غيبت ندارد، بلكه خود مىتواند از زمره همين حكمتها به شمار آيد.

2. دعا براى فرج امام زمان عليهالسلام به عنوان يك وظيفه و تكليف در عصر غيبت، در روايات بسيارى مورد تاكيد قرار گرفته است. پيامبر اكرم، صلىاللهعليهوآله، و برخى از امامان بزرگوار، عليهمالسلام، به چنين دعا كردنى امر فرمودهاند و حضرت ولى عصر، عليهالسلام، نيز نه تنها شيعيان خود را به دعا كردن براى تعجيل فرج فرمان دادهاند، بلكه كثرت دعا را از آنان خواستهاند. (3)

براستى وقتى امام زمان عليهالسلام مىفرمايد: «براى نزديك شدن فرج بسيار دعا كنيد». آيا مىتوان آن را ىخاصيتخواند؟ و اصولا آيا تعبد نسبتبه تكليف مجالى براى اصرار بر كشف خواص آن باقى مىگذارد؟

3. در تعبير زيبايى از ناحيه امام زمان، عليهالسلام، كه در ذيل همان فراوان به دعاى فرمان براى تعجيل فرج، وارد شده، كثرت دعا به خودى خود فرج و گشايش شيعيان به شمار آمده است:

و اكثروا الدعاء بتعجيل الفرج، فان ذلك فرجكم. (4)

اين فرمان نشان مىدهد كه خواستههاى شيعه چشم انتظار فرج، در سايه «دعا براى فرج» قابل دسترسى است. آنچه را كه او در پى ظهور امام زمان، عليهالسلام، مىتواند بيابد، توسط دعاهاى خويش نيز مىتواند به دست آورد.

به عبارت ديگر امنيت ايمان، رشد انديشه، آرامش روحى، كمالات معنوى و بهرههاى بىپايان دوران پس از ظهور را، به عنايت الهى مىتواند در همين دوره غيبتبا اتكا به «دعا براى ظهور» كسب نمايد و اين امر با توجه به قدرت و شيتخداوند قابل انكار نيست، زيرا او خود فرمود:

قل ما يعبا بكم ربى لولا دعاؤكم. (5)

بگو اگر دعاى شما نباشد، پروردگار من به شما عنايتى نمى فرمايد.

مابقی در ادمه مطلب

۷۸۶

موضوع این مقاله :حضرت مهدى، عليه‌‌السلام، با اين كه بيش از حدود پنج‌‌سال نداشت كه پدر خود را از دست داد، چگونه به مقام شامخ رهبرى رسيد؟ مى‌‌دانيم كه پنج‌‌سالگى دوران طفوليت است و هرگز براى رشد شخصيتى يك رهبر كافى نيست. پس چه زمينه‌‌هايى در تكامل وى، نقش داشته است؟

جواب اين است كه:

آن حضرت پس از رحلت پدر، جانشين وى در امانت و رهبرى شد و اين بدان معنا است كه همو ويژگيهاى فكرى و روحى يك امام را در همان اوان كودكى دارا بوده است.

امامت زود رس هم رخدادى سابقه‌‌دار است; چند تن از پدران آن حضرت نيز چنين بوده‌‌اند، مانند امام محمد تقى، عليه‌‌السلام، كه در سن هشت‌‌سالگى (1) و امام على‌‌النقى، عليه‌‌السلام، كه در نه سالگى (2) امامت رسيدند.

ولى اين پديده در حضرت مهدى، عليه‌‌السلام، به اوج خود مى‌‌رسد و مى‌‌بينيم كه در پنج‌‌سالگى به امامت رسيده است. دليل اينكه ما اين پديده را يك واقعيت تاريخى مى‌‌ناميم اين است كه اين امر در رابطه با برخى از پدران آن حضرت، يك حقيقت ملموس و عينى بوده است، مسلمانان آن را درك كرده و با آن زندگى كرده‌‌اند و هيچ چيز براى اثبات يك واقعيت، برتر از وقوع آن در ميان يك جمعيت نيست. (3)

توضيح اين مساله نياز به بيان چند نكته دارد:

مابقی را در ادامه مطلب مطالعه فرمایید.

۷۸۶

پرسش اصلی  این پست:

۱)آيا درست است كه مى‌‌گويند امام‌‌زمان، عليه‌‌السلام، در بين مردم‌‌هستند و زندگى مى‌‌كنند؟

پاسخ ها:

1. امام زمان، عليه‌‌السلام، از آن روكه پيشوا و مقتداى انسانهاست، و از آن‌‌جهت كه حجت‌‌خدا بر بندگان است و به‌‌عنوان نمونه عملى و الگوى عينى اسلام‌‌و احكام متعالى قرآن براى همه‌‌مسلمانان معرفى شده است، بايدخصوصيات و نيازهاى ساير انسانهارا داشته باشد، تا عذرى براى مردم‌‌باقى نماند. نگويند او چون غرايز واميال بشرى در وجودش نبود ونيازهايى مانند ما نداشت، قادر بودزندگانى خود را بر طبق خواسته خدا ومطابق با احكام اسلام قرار دهد.

پس مى‌‌توان گفت: امام زمان،عليه‌‌السلام، نيز همچون ساير انسانهاغرايز و نيازهاى بشرى دارد، همانندآنها نيازمند زندگى اجتماعى است و دربين مردم زندگى مى‌‌كند، همچون آنان‌‌غذا مى‌‌خورد و همانند آنان در بازاررفت و آمد دارد. و اين ويژگى نه فقطبراى امام، عليه‌‌السلام، بلكه براى همه‌‌پيامبران، عليهم‌‌السلام، نيز ابت‌‌بوده‌‌است.

«و ما ارسلنا من قبلك من المرسلين‌‌الا انهم لياكلون الطعام و يمشون فى‌‌الاسواق.» (1)

«پيش از تو نيز هيچ پيامبرى رانفرستاديم مگر اينكه آنان نيز غذامى‌‌خوردند و در بازارها راه مى‌‌رفتند.»

2. اين كه در روايات آمده است كه‌‌مردم امام زمان، عليه‌‌السلام، رامى‌‌بينند ولى نمى‌‌شناسند، مى‌‌توانددليل ديگرى باشد بر اينكه او در ميان‌‌مردم زندگى مى‌‌كند و با آنان معاشرت‌‌دارد، اما به خاطر حكمتهاى خاصى كه‌‌غيبت او را اقتضا مى‌‌كند، مردم ازشناختن او محروم هستند.

«يجعل الله بينه و بين الخلق‌‌ججابا يرونه و لا يعرفونه.» (2) امام‌‌صادق، عليه‌‌السلام.

مابقی در ادامه مطلب