دمشق یا دمشق الشام یا به اختصار شام، پایتخت و بزرگترین شهر سوریه است. بنا به قول مشهور، حضرت زینب(س) در آنجا وفات یافت و حرم مطهر ایشان در منطقة زینبیة دمشق واقع است. خالدبن ولید در سال چهارده قمری آن را تصرف کرد و دورة حاکمیت هزارسالة غربیان بر آن منطقه برافتاد. معاویه در سال ۳۶/ ق. آنجا را مقرّ خویش ساخت و تا سال ۱۲۷/ که مروان بن محمد، حران را پایتخت قرار داد دمشق پایتخت امویان بود.
دربارة وجه تسمیه دمشق برخی گفتهاند به اسم بانی آن نامیده شده است که «دماشق بن ارم بن سام بن نوح» میباشد و نیز گفتهاند که آن را جیرون بن سعدبن عادبن ارم بن سام بن نوح بنا کرد و «ارم ذات العماد» نامید. و روایت کردهاند که دمشق محل خانة حضرت نوح بود و او چوبهای کشتی خود را از کوه لبنان فراهم میآورد.
در مورد فتنهها و علائم ظهور و آنچه در دمشق اتفاق میافتد، روایات بسیاری از شورشها، جنگها و زلزلهها در شام و دمشق، خبر میدهد. امّا از آنجا که سفیانی از دمشق خروج میکند، نقش آنجا پررنگتر میشود. در برخی از روایات سفیانی از «وادی یابس» (مرز بین سوریه و اردن) ظهور میکند و در برخی دیگر از دمشق میآید.
مابقی به همراه منابع در ادامه مطلب
در «غیبت» نعمانی به نقل از امام باقر (ع) آمده است:
«منتظر
بانگ سفیانی باشید که به طور ناگهانی از دمشق شنیده می شود، در این بانگ
فرج عظیمی برای شماست، زیرا که این بانگ نوید بخش پیروزی بزرگ شماست».۱/
در مورد حوادث زمینهساز خروج سفیانی از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است: «هنگامی که کافری در شام به هلاکت رسد، اصهب کافر قیام میکند و تسخیر مرکز، بر او سخت میشود و طولی نمیکشد که او نیز کشته میشود …»۲/
کامل
سلیمان نویسندة کتاب «یوم الخلاص» میگوید، مراد از مرکز در این حدیث دمشق
است که اصهب در آنجا توسط سفیانی به هلاکت میرسد. همچنین در حدیث دیگری
آمده است: «هنگامی که آسیاب بنیعباس بچرخد و پرچمداران پرچم خود را بر
زیتونهای شام بیاویزند، خداوند اصهب را هلاک میکند و همة سپاهیانش را به
دست آنها [سپاه سفیانی] نابود میسازد و آنگاه پسر هند جگر خواره بر فراز
منبر دمشق مینشیند».۳/
منظور از پسر هند جگر خواره، سفیانی است که از نسل ابوسفیان است.
در مورد اولین سرزمینی که سفیانی اشغال میکند، در روایات به نقل از امیرمؤمنان، علی(ع) چنین آمده است: «[سفیانی] روز جمعه خروج میکند و بر فراز منبر دمشق، قرار میگیرد و آن نخستین منبری است که او صعود میکند، خطبه میخواند، و مردم را به جهاد فرمان میدهد، و از آنها بیعت میگیرد که هرگز با او مخالفت نکنند چه مطابق میلشان باشد چه نباشد».۴/
امام صادق(ع) میفرمایند: «چون سفیانی به دمشق نزدیک شود، حاکم دمشق پا به فرار میگذارد، و قبایل عرب بر گرد او میآیند؛ ربیعی، جرهمی، اصهب و دیگر شورشگران علیه او میشورند ولی سفیانی بر آنها غلبه میکند، و بر شام سیطره مییابد».۵/
رسول اکرم(ص) میفرمایند: «هنگامی که سفیانی بر پنج منطقه (کُوَر خمس): دمشق، حَمْص، حلب، اردن، قنّسرین تسلط بیابد، نه ماه برای او بشمارید».۶/
در احادیث آمده است که سپاه سفیانی، پس از ظهور امام زمان(ع)، به فرمان خداوند در بیابانی به نام بیداء فرو میروند و تنها ۲/ نفر از آنها باقی میماند که فرشتهای به آنها سیلی می زند و چهرة هر دو به پشت برمیگردد، یکی را نزد دشمنان حضرت مهدی(ع) میفرستد که به آنها انذار بدهد، و دیگری با نام «بشیر» نزد سپاه امام میرود و نابودی سپاه سفیانی را به امام بشارت میدهد. امام علی(ع) دربارة پایان کار سفیانی اینگونه میفرمایند: «… ساعتی نمیگذرد که تمام سپاهیانش (سفیانی) نابود میشود، پس مهدی(ع) او (سفیانی) را گرفته و در زیر درخت پرباری که شاخه هایش به دریاچة طبریه متمایل شده سر میبرد و شهر دمشق را به تصرف خویش در میآورد».۷/
همچنین امام علی(ع) میفرمایند: «برای مصر منبری میسازم، دمشق را سنگ به سنگ ویران میکنم. یهود را از همة سرزمینهای عربی بیرون مینمایم، و جامعة عرب را با این عصایم میرانم، همة اینها را مردی از تبار من انجام میدهد».۸/
همچنین در حدیثی آمده است که حضرت عیسی(ع) از شرق دمشق از آسمان فرود میآید.۹/
بنابراین
همان گونه که مشاهده شد، دمشق یکی از کُوَر خمس است که سفیانی آن را تصرف
میکند و همچنین در وقایع آخرالزّمان نقش به سزایی دارد.
در حدیثی دیگر که در وسائل الشیعه از امام محمد باقر ع نقل شده که به جابر فرمودند:
ای جابر ،آرامش خود را حفظ کن و دست وپایت را حرکت نده تا نشانه هایی که برات میگویم را ببینی(هر چند گمان نمیکنم تا آن زمان زنده باشی)اختلاف بنی فلان و ندا دهنده ای که از آسمان ندا میدهد و صدیی که از سوی دمشق بلند خواهد شد. 10
علی کورانی در کتاب سیمای کلی عصر ظهور در تشریح و جمع بندی احادیث رسیده در این باره وقتی درباره لولین حمله حضرت صحبت میکند می گوید که یشان پس از اولین حمله به ترکان که احتمال قوی منظور روس هاست که در اثر جنگ اخیرشان با غرب ها خسته و ضربه خورده اند ،و پس از شکست ایشان سپاهشان را تجهیز و به سوی قدس راهی میکنند،سفیانی در برابر سپاه حضرت عقب نشینی میکند و لشکریان حضرت در محلی نزدیک دمشق فرود می آیند که نامش "مج عذرا" ذکر گردیده است.و...۱۱٫:
همچنین در کتاب آشنایی کوتاه با امام زمان آمده است که :
پس از استقرار سپاه سفیانی در دمشق سپاهی بسوی عراق گسیل میکند که نه با انجام جنایاتی بزرگ موفق به نابودی عراق میشوند و پس از ان به شام باز میگردند اما در بین راه پرچم سید حسنی در کوفه به اهتزار در می آید ودر راه به سپاه سفیانی میرسد و همه را نابود میکند.۱۲٫
در کامل ترین حدیث پیرامون نشانه های ظهور از پیامبر نقل شده که بعد از برشمردن نشانه های افرادی که در زمان ظهور به فساد و ناشکری می پردازند می فرمایند که گروه فاسقان عراق و بلاد عجم،را نابود میکنند.و پیامبر هشدار دادند که هرگاه چنین چیزی در دنیا دیدید منتظر قیامت باشید.سوال شد اگر چنین روزی را درک کردیم چه کنیم؟فرمودند که بر شما باد که به غوطه در دمشق بروید که بهترین بلاد شام است و خوشا به حال آن کسی که در شام منزل بگیرد ولو به جایگاه یک گوسفند باشد زیرا خداوند بزرگ تکفل شام ومردم آن را خود قبول کرده است.۱۳٫
محمد بن المسلم از امام محمد باقر ع حدیثی نقل میکند که اشان فرمودند:
منتظر صدا که ناگهان از نحیه دمشق می رسد باشید،البته در این صوت برای شما فرجی عظیم است.۱۴٫
ادامه دارد
با سپاس
هادی فرهنگ دوست
…………………………
پینوشتها:
۱٫ غیبت نعمانی، ص ۱۴۹/ به نقل از: روزگار رهایی، جدو، ص ۱۱۰۶٫
۲٫ روزگار رهایی، جدو، ص ۹۹۲٫
۳٫ الحاوی للفتاوی، جدو، ص ۱۴۱/ به نقل از: روزگار رهایی، جدو، ص ۹۹۵٫
۴٫ الزام الناصب، ص ۱۹۸/ به نقل از: روزگار رهایی، جدو، ص ۱۰۸۸٫
۵٫ روزگار رهایی، جدو، ص ۱۱۱۶٫
۶٫ غیبت نعمانی، ص ۱۶۳/ به نقل از: روزگار رهایی، جدو، ص ۱۱۲۹٫
۷٫ الملاحم و الفتن، ص ۱۲۳/، به نقل از: روزگار رهایی، جیک، ص ۴۷۱٫
۸٫ بحارالانوار، ج ۵۳/، ص ۶۰/ به نقل از: روزگار رهایی، جیک، ص ۴۷۲٫
۹٫ روزگار رهایی، ج ۱/، ص۵۵۲٫
۱۰٫.وسائل الشیعه،ج ۱۱٫ ص ۴۶٫ و همچنین مستدرک الوسائل ج ۱۱٫ ص ۳۸٫
۱۱٫-عصر ظهور- ص ۲۷٫ نوشته علی کورانی و عباس جلالی-شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات سلامی
۱۲٫-آشنایی کوتاه با امام زمان-نویسنده نامعلوم-زیر بخش فقتنه سفیانی از آدرس:غیبت کبری-جهان قبل از ظهور-نشانه های ظهور
۱۳٫-نوائب الدهود-ص ۱۶۸٫
۱۴٫-غیبت نعمانی-ص ۲۷۹٫