۷۸۶

حاكم عدل

آنچه بر پايه محكمي استوار نباشد، دوام نخواهد آورد؛ فرو خواهد ريخت و درهم خواهد شكست. بدون شك، آن‌گاه ميتوان از جامعه و حكومتي انتظار حركت به سوي عدالت را داشت كه امام و حاكم آن جامعه، خود در مسير عدالت باشد و در زندگي فردي و اجتماعي عدالت را پيشه خود سازد. از اين رو، ميبينيم قرآن با تكيه بر همين اصل، مأموريت اجراي عدالت را از رهبري آن خواستار مي‌شود:

امرت لاعدل بينكم49.

در همين راستا به او فرمان ميدهند كه اين مأموريت خود را هم به مردم اعلام كند:

قل امر ربي بالقسط.50

پيشوا و رهبر مسلمانان بايد در بالاترين مرتبه تقوا و پرهيزكاري و از هر گونه شائبه ظلم و ستم به دور باشد. خصوصا وقتي عدالت، زمينه ساز تقوا و هدايتگر و مقرب پرهيزكاري باشد كه:

اعدلوا هو اقرب للتقوي.51


البته اين مسئله مخصوص پيامبر(ص) نبوده؛ بلكه الفباي اوليه و دستور كار همه رسولان الهي در زمينه سازي براي ايجاد قسط و عدل بوده است.52 به خصوص آن‌جا كه داستان حكومت و رهبري يك ملت در ميان باشد. درست به همين جهت است كه داوود پيامبر(ع) با خطابي قاطع، مأمور اجراي عدالت در ميان مردم ميشود: يا داود انا جعلناك خليفة في الارض فاحكم بين الناس بالحق.53

در واقع، پايداري حكومت منوط به عدل و دوري از ظلم است.54

 مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

آنچه كه يك شيعه منتظر مى‌‌بايست درباره امام و مقتداى خويش بداند مجموعه‌‌اى از معارف را شامل مى‌‌شود، كه برخى مطالبى عمومى‌‌اند كه فراگيرى آنها بر همه لازم است و برخى ديگر مطالبى تخصصى كه شايد براى همگان لازم و ضرورى نباشد.

مقاله حاضر تلاشى است در جهت معرفى ابعاد مختلف شخصيت‌‌حضرت حجت، عليه‌‌السلام، به عموم دوستداران موعود.

در اينجا لازم مى‌‌دانيم از حضرت آية‌‌الله سيد على شفيعى كه زحمت نگارش اين مقاله را متحمل شدند، سپاسگزارى كنيم.

1. مهدويت‌‌شخصيه و نوعيه
در باب مهدويت عقيده مذهب شيعه اين است كه مهدويت‌‌خاصه صحيح و مقبول است و به تعبير ديگر آنچه مورد پذيرش است مهدويت‌‌شخصيه است نه مهدويت نوعيه.

لكن بعضى از صوفيه و عرفا قائل به مهدويت نوعيه بوده يا هستند. به اين معنا كه عقيده دارند در هر عصرى و دوره‌‌اى بايد يك مهدى وجود داشته باشد كه ويژگيها و خواص مهدويت و هادويت را داشته باشد و مى‌‌گويند هيچ عصرى خالى از يك مهدى هادى نيست و ضرورتى هم ندارد كه مشخص شود از نسل چه كسى است و چه خصائصى را داراست؟ (1) اين عقيده بعضى صوفيه و عرفا است كه البته از نظر ما نامفهوم بلكه مردود است. عقيده مبرهن و مستدل مذهب شيعه آن است كه مهدويت، مهدويت‌‌شخصيه است، يعنى يك فرد است كه مهدى اين امت است و موعود امتها و ملتها است و ابعاد و ويژگيهاى او مشخص است. خانواده‌‌اش، پدر و مادرش، محل ولادت و غائب شدن و نشانه‌‌هاى ظهورش و حتى خصوصيات جسمى او و در يك كلام همه ابعاد مربوط به او اعلام شده است و با اين مشخصات و ويژگيهاى ذكر شده، ما فقط يك مهدى را قبول داريم. آرى يك فرد به عنوان مهدى است كه واجد و جامع تمامى اين خصائص و ويژگيها و نشانه‌‌ها است.

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

قول به «اصالت وجود»، تصديق اين نكته بديهى است كه جهان هستى را جز وجود پر نكرده و شيئيت و فعليت و هر كمالى مساوق با وجود است. آشنايان به مباحث‌‌حكمى مى‌‌دانند كه قائلين به «اصالت وجود»، در عين اذعان به آن، اين نكته را هم از ياد نبرده‌‌اند كه حدود وجودى موجودات مختلف با يكديگر متفاوت است و همين تفاوت حدود وجودى، يعنى ضعف يا شدت مراتب كمال، اختلاف آثار موجودات مختلف را به دنبال آورده و به دنبال آن، امكان شناسايى هر موجودى را از موجودات ديگر براى فرد انسانى فراهم كرده است. به عبارتى ساده‌‌تر آدمى در مقام تعقل مى‌‌تواند از موجوداتى كه در يك يا چند حد عدمى، يعنى در محدوده خاصى از وجود با يكديگر مشارك يا از همديگر متمايزند، مفاهيم «ماهوى‌‌» مشترك يا مشخصى بگيرد و آن مفهوم برگرفته را در يك «عكس‌‌الحمل‌‌» منطقى بر وجود يا موجودات مورد تعقل حمل كند. فى‌‌المثل در مواجهه با مجموعه‌‌اى از موجودات كه جملگى در داشتن كالبد جسمانى حساس و داراى حركت ارادى و همچنين روح مجرد يا نفس ناطقه با يكديگر مشاركند، مفهوم كلى انسان (يا حيوان ناطق يا جسم نامى حساس متحرك بالاراده ناطق) را از آن گروه موجودات انتزاع كرده و سپس قضيه حمليه «اين موجود انسان است‌‌» را به صورت «انسان موجود است‌‌» تعقل مى‌‌نمايد.

مابقی در ادامه مطلب

۷۸۶

درآ كه در دل خسته توان در آيد باز
 بيا كه در تن مرده، روان در آيد باز
 بياكه‏فرقت‏تو،چشم‏من چنان در بست
 كه فتح باب وصالت مگر گشايد باز
 به پيش آينه دل هر آنچه مى‏دارم
 به جز خيال جمالت نمى‏نمايد باز

شيوه و طريقه ويژه عارفان، اقتضا مى‏كند كه سيماى دلرباى مهدويت را از منظر انسان كامل بنگرند. اگر گروههايى از طوايف و طبقات مسلمين، اين موضوع را با ماجراى منجى‏عالم، پيوند زده‏اند، اهل معرفت، به سائقه تفكرات و گرايشهاى ويژه خود، بيشتر ساحت انسان كامل را براى بحث از حضرت حجت، برگزيده‏اند. اين گزينش، بيش و پيش از آن كه اختيارى باشد، ضرورتى است‏كه سمت و سوى مباحث عرفانى برمى‏تابد و از آن گريزى نيست . آنان بيشتربه منجى آدم مى‏نگرند و دغدغه نجات روح را دارند، تا نگرانى اصلاح اجتماع; هر چند يكى را از گذر ديگرى مى‏بينند، وليكن، مايه و اساس اصلاح عالم را در سلامت انسان جست‏وجو مى‏كنند. به همين خاطر، آنجا كه سخن از ابدال، اقطاب، ولى، خضر و مدار ولايت مى‏گويند، نگاهى پر - نه نيم نگاه - به مهدى موعود - بر اساس مقدمات كلامى مذهب خود - دارند.

درباره انسان كامل، تحقيقا همه گونه‏هاى دانشمندان اسلامى و حتى غير اسلامى سخن بسيار گفته‏اند. مشارب و مسالك گونه‏گون، اين فرد فريد از نوع انسان را نامهايى به مقتضاى انديشه‏هاى خود نهاده‏اند: بودا او را «ارهات‏» مى‏نامد و كنفوسيوس، «كيون‏تسو». آيينهاى يوگا و بهاكتى نيز از او با عنوان «انسان آزاده‏» نام مى‏برند. افلاطون او را «فيلسوف‏» مى‏خواند و ارسطو «انسان بزرگوار»، صوفيه، «قطب و شيخ و پير» نام نهاده‏اند و نيچه «ابرانسان‏»، و از همه بالاتر آنكه قرآن وى را «خليفة‏الله‏» خوانده است. (1)

مابقی در ادامه مطلب.

۷۸۶
پیرو پست قبلی که مربوط به سیره رفتاری مام زمان در حوزه شخصی ایشان بود،در این پست به سیره مدیریتی ایشان می پردازیم.با سپاس.ه.ف

سيرت مديريتى
1 - المهدى سمح بالمال ، شديد على العمال ، رحيم بالمساكين. ¹⁶
مهدى (عجل الله تعالى فرجه شريف ) بخشنده اى است كه مال را به وفور مى بخشد، بر كارگزاران و مسؤ ولان دولت خويش بسيار سخت مى گيرد، بر بى نوايان بسيار رؤ وف و مهربان است .

2 - يفرق المهدى اصحابه فى جميع البلدان و يا مرهم بالعدل و الاحسان و يجعلهم حكاما فى الاقاليم و يأمرهم بعمران المدن .¹⁷
حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه شريف ) يارانش را در همه شهرها پراكنده مى كند، و به آنان دستور مى دهد كه عدل و احسان را شيوه خود سازند، و آنان را فرمانروايان كشورهاى جهان گرداند و به آنان فرمان مى دهد كه شهرها را آباد سازند.
3 - يبعث الى امرائه بسائر الامصار بالعدل بين الناس .¹⁸
واليان خود را به شهرها مى فرستد و دستور مى دهد كه عدالت را در ميان مردم پياده كنند.

4 - يكون من الله على حذو لا يغتر بقرابة ، و لا يضع حجرا على حجر،... يفتح الله به باب حق و يغلق به باب كل باطل .¹⁹
او دقيقا فرمان خدا را اجرا مى كند، با كسى حساب خويشاوندى ندارد، سنگ روى سنگ نگذارد... و خداوند به وسيله او درهاى حق و حقيقت را بگشايد و درهاى باطل را ببندد.

مابقی در ادامه مطلب است

۷۸۶
ضمن سلام وتبریک اعیاد و روز های پر خیر وبرکت شعبانیه ،در این پست به قسمتی از اخلاق وسیره امام زمان عج میپردازیم.سعی حقیر بر این بوده است که با جمع اوری احادیث معتبر از معصومین رفتار فردی امام زمان عج را به مخاطبان عزیز معرفی کنم تا حدس وگمان در کار نباشد چرا که سخن و وقول معصوم عین حق و حقیقت است .با سپاس ه.ف

1 - يعتاده مع سمرته صفرة من سهراليل ، بأبى من ليله يرعى النجوم ساجدا و راكعا. بأبى من لاياخذه فى الله لومة لائم ، مصباح الدجى ، بابى القائم بامرالله .¹
مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) بر اثر تهجد و شب زنده دارى رنگش به زردى متمايل است . پدرم فداى كسى باد كه شب ها در حال سجده و ركوع ، طلوع و غروب ستارگان را مراعات مى كند. پدرم فداى كسى كه در راه خدا ملامت ملامتگران در او تأثير نمى گذارد. او چراغ هدايت در تاريكى هاى مطلق است . پدرم فداى كسى كه به امر خدا قيام مى كند.

2 - خاشع لله كخشوع النسر لجناحه .²
مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف )، در برابر خداوند فروتن است ، همچون عقاب ، در برابر بالش .

3 - المهدى خاشع لله كخشوع الزجاجة ³
مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف )، در برابر پروردگارش چون شيشه خاشع است .